Γιαννόπουλος, Περικλής

(Πάτρα 1869 – Σκαραμαγκάς Αττικής 1910). Λογοτέχνης. Έγινε γνωστός από την ιδιότυπη κίνησή του για την αναμόρφωση του νέου ελληνισμού. Γιος γιατρού και μητέρας από τη μεγάλη οικογένεια των Χαιρέτηδων που η καταγωγή της έφτανε έως το Βυζάντιο, πλούσιος και ιδιαίτερα εμφανίσιμος, άρχισε πολλές φορές σπουδές (ιατρική στην Αθήνα και ύστερα στο Παρίσι, νομικά στην Αθήνα), τις οποίες όμως δεν ολοκλήρωσε. Στο Παρίσι συνδέθηκε με τον Ζαν Μορεάς και επηρεάστηκε από τον συμβολισμό που εκείνη την εποχή βρισκόταν σε άνθηση. Όταν όμως γύρισε στην Ελλάδα, εκδήλωσε μία άκρατη ελληνολατρία, αρνήθηκε τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και κήρυξε ένα δικό του κίνημα Ελληνικής Αναγέννησης· σύμφωνα με αυτό έπρεπε να εξοστρακιστεί από την εθνική μας ζωή καθετί ξένο, ευρωπαϊκό, και να στραφεί ο νέος ελληνισμός προς την αφετηρία του μόνου αληθινού πολιτισμού: το τοπίο και το γεωγραφικό περιβάλλον της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Αττικής· υπάρχει, κατά τον Γ., μία αυταπόδεικτη συνάρτηση μεταξύ ελληνικού τοπίου και τέλειου ανθρώπου, «ένα Μέγα θαύμα, ένα Μέγα Μυστήριον». Τον ακραίο αυτό ελληνοϊδεατισμό του, που μόνο έως ένα σημείο συμπίπτει με τον γενικότερο μεγαλοϊδεατισμό της εποχής, κήρυξε σε πολλά μικρά άρθρα και προπαντός στα ευρύτερα μανιφέστα του Νέον πνεύμα (1906) και Έκκλησις προς το πανελλήνιον κοινόν (1907), διατυπωμένα σε ύφος σπασμωδικό και γλωσσικά ακατάστατο. Ο Γ. προκάλεσε πολλά αντιφατικά σχόλια, άλλοτε εγκωμιαστικά και άλλοτε επικριτικά, αλλά το βέβαιο είναι ότι το κίνημά του δεν απέδωσε καρπούς. Δείγμα της ιδιοσυγκρασίας του αποτελεί ο τρόπος του θανάτου του: στις 10 Απριλίου 1910, καβάλα σε ένα άλογο και στεφανωμένος με αγριολούλουδα της αττικής γης, κάλπασε μέσα στη θάλασσα της Ελευσίνας και όταν σταμάτησε φύτεψε μία σφαίρα στον κρόταφό του. O λογοτέχνης Περικλής Γιαννόπουλος, σε πίνακα της εποχής (φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»).